Waterschapsverkiezingen, vandaag begint het echt!

Vanaf vandaag is het zover; je kunt je stem uitbrengen voor de waterschapsverkiezingen.

Hoe stemmen?
Thuis ontvang je een stembiljet. Deze kun je invullen (lijst 5, nr. 12) en terugsturen. Mocht je zaterdag nog geen stembiljet hebben ontvangen, dan kun je contact opnemen met Rijnland en alsnog een biljet opvragen: 071-3063063. Mocht het daar niet lukken, mail mij dan op dimitri.arpad@waternatuurlijk.nl

Waarom stemmen op het Waterschap?
Simpelweg omdat je belangen vertegenwoordigd moeten worden en die vertegenwoordiging is nu erg scheef. Vooral de stedeling (of dorpeling), moeten echt komen stemmen. Bij een lage opkomst, zullen het namelijk vooral de boeren zijn, die de zeggenschap krijgen. Ik zal dit en toelichten waarom juist U moet gaan stemmen.

Ik schreef al eens op mijn blog dat het doorspoelen van de WC al voldoende reden is om te stemmen, dat is ook zo, waterzuivering is een taak van het waterschap, maar er zijn meerdere inhoudelijke redenen om te stemmen.

Het gaat om keuzes over o.a. veiligheid, bestuurscultuur en peilbeheer. Peilbeheer: Functies in het land en het gekozen peil hebben een hechte relatie. Sommigen zeggen functie volgt peil, maar dat is in Nederland, zelfs in het groene hart waar dit principe is vastgelegd, onmogelijk, en daar kom ik straks op terug. De keuzes die bij het vaststellen van het peil gemaakt worden, zijn door het waterschapsbestuur genomen. Het zijn principiële keuzes, die een weging vragen door gekozen vertegenwoordigers.

En het zijn juist die keuzes en die vertegenwoordigers waar voor mensen in steden, zeker als Gouda, Haarlem, Velsen, Leiden, Alphen a/d Rijn, Aalsmeer, Amstelveen, Amsterdam Osdorp, Zoetermeer (Noord), Zandvoort, Bloemendaal, Heemstede, Aerdenhout, etc. extra reden liggen om te stemmen. Het is enigszins bestuurlijk en daardoor mogelijk enigszins saai, maar ik hoop dat je het wil proberen en ik duik even in de ontstaansgeschiedenis van de waterschappen.

Bestuurlijke vertegenwoordiging is scheef.
Het waterschap is ontstaan door de samenwerking van landbouwers, boeren. Zij sloegen de handen ineen om hun landen te beschermen tegen het water. De kosten voor de dijken en andere watertaken (zoals peilbeheer, slootonderhoud, e.d.) werden verdeeld onder de boeren, zij hadden er immers (direct) profijt van. In de loop der jaren groeide de steden, in grote en belang. Ook zij moesten beschermd worden tegen het water. Het waterschap deed haar werk nu niet meer alleen voor de boeren, maar ook voor de stedelingen. Voor de bekostiging draaide echter voornamelijk nog steeds de boeren op.

Het principe, belang, betaling, zeggenschap, deed –slechts enkele jaren geleden- (hernieuwd) de intrede om die scheve verhouding te doorbreken. De stedelingen moeten nu meer betalen, simpelweg omdat die inmiddels het watersysteem meer belasten (veel verhard oppervlakte en vervuiling, waterzuivering) en meer te verliezen hebben (waterveiligheid).

Zover het belang en betaling, de zeggenschap echter, is nog niet in evenwicht. In de waterschappen kennen we zogenaamde geborgde en wat ik zelf noem, ‘vrije’ zetels. Wij allen mogen tussen 13-25 november voor Hoogheemraadschap Rijnland (waar Gouda dus binnen valt), onze stem uitbrengen voor de 21 ‘vrije’ zetels. De geborgde zetels zijn vooraf toegewezen. In Rijnland hebben we 9 geborgde zetels. Daarvan zijn er 8 voor de landbouwsector en bedrijven en één voor de natuur en milieusector zijn toegewezen. Gelet op de historie van het waterschap en het direct gevoelde belang, komen de landbouwers massaal stemmen (meestal op het CDA, omdat dit vanuit de LTO gewoon geadviseerd wordt). Dit direct gevoelde belang voor de boeren zit hem juist in dat peilbeheer. Is het peil te hoog, dan verdrinkt de toekomstige oogst. Is het peil te laag, dan groeit die toekomstige oogst niet. De boeren hebben direct zichtbaar belang en zijn daarom juist ook zo actief om te komen stemmen. Bij een lage opkomst, zullen het dus vooral de boeren zijn die de zeggenschap krijgen.

De stedeling, die dus wel grote belangen heeft, maar minder direct en vaak ook minder zichtbaar, betaalt dus wel het meest voor waterbeheer, maar krijgt niet de zeggenschap.

Jouw stem en die van de andere stedelingen kunnen dit recht zetten. WaterNatuurlijk vindt die rechtvaardige verdeling van zeggenschap een belangrijk punt. Een van de speerpunten van WaterNatuurlijk Rijnland, is de (water)ketenbenadering. Dit kan leiden tot enorme efficiëntie winst op de totale waterrekening , riolering, zuivering en drinkwater (die besparing kan 10 – 35 % bedragen blijkt uit studies). En deze winst zit met name in stedelijke gebieden.

Functie en peil.
Dan nog even functie volgt peil. Het is in Nederland simpelweg niet denkbaar dit te realiseren. Ik zie het al gebeuren, een denkbeeldig en totaal niet realistisch voorbeeld ter illustratie.

Het bestuur: “Wat voor peil zullen we hier stellen (en de bestuurder zet zijn pen op een blancokaart op de plek die wij in het dagelijks leven zouden kennen als Schiphol/Haarlemmermeer). Zullen we 1 meter doen?” Het bestuur knikt instemmend: “Ja 1 meter.” “Volgende peil…..”

Nu ligt Schiphol op min 3 meter en loopt dus onder. Einde Schiphol.

Wat ik wil illustreren met dit voorbeeld, dat het peil moet worden vastgesteld vanuit de gedachte iets met dat peil te willen doen. Willen we natte natuur, of willen we een droge woonwijk? Dus het peil volgt altijd uit een functie (in Nederland). Echter wat het idee achter de slogan (functie volgt peil) is, dat niet elke functie simpelweg gefaciliteerd moet worden door het waterschap. Dat is ook precies wat WaterNatuurlijk van mening is. Als een gemeente een woonwijk wil bouwen op een vanuit waterbeheer zeer lastige plek, bijvoorbeeld een lage polder- dan zullen wij dat –voor zover dat mogelijk is- zeker tegengaan. Gelijktijdig beseffen we ons dat er woningbouw nodig is, maar laten we samen dan bestuderen waar het wel mogelijk is. WaterNatuurlijk wil die meer open bestuurscultuur creëren en het Hoogheemraadschap Rijnland proactief laten handelen en samenwerking zoeken met andere partijen om zo uiteindelijk de kosten voor de U zo laag mogelijk te houden.

Stem WaterNatuurlijk, lijst 5, nr 12 (Dimitri Arpad)